'501'

 FARMERKE 501  PUNIM LEVI STRAUS 501 NISU BILE SAMO FARMERKE. BILE SU STATUSNI SIMBOL. PRAVI FANOVI I IMAOCI  CUVENIH LEVISKI PO SAVU SU ZNALI DA LI SU ORIGINAL ILI NE. NARAVNO JEDINO MESTO GDE SMO IH MOGLI NABAVITI (NAJBLIZE BEOGRADU) BIO JE TRST VIKENDOM SE SEDNE NA VOZ ODE DO TRSTA I CUVENOG 'PONTE ROSA" (PIJACA) ISCENJKAS SE ZA LEVISKE DOBRO PAZIS DA TE NE PREVARE JER CEMU ONDA TOLIKO CIMANJE I PONOSNO SE VRATIS KUCI PA UVECE U 'KNEZ' DA IH SVI VIDE. KAKVA PRELEPA VREMENA. DANAS ONE KOSTAJU OKO 30 DOLARA (STO JE OKO 14500 DINARA) MOGU SE KUPITI U RAZNIM SOPING CETRIMA PO BEOGRADU A MOZE SE I ORIGINALNI ORIGINAL LEVISKI NARUCITI DIREKTNO IZ AMERIKE!

Levi Strauss je rođen 1829 godine u Buttenheim-u u Nemačkoj. Sa 18 godina se doseljava u New York, a 1854 dolazi u San Francisko parobrodom da pomogne svojoj sestri u prodaji za vreme Zlatne groznice. U početku su prodavali šatore, a kasnije i farmerke.

1871. godine započinje saradnju sa krojačem Jakob David-om koji mu je ujedno bio i mušterija i prvi put prave farmerke sa nitnama na spojevima džepova. Ovo je bila prva verzija legendarnih 501 modela koji je tada nosio naziv XX. 1873 Levi’s i Jakob su zvanično dobili patent za model 501 i to je zvanični datum kada je nastala američka legendarna farmerka.

Levi Strauss 501

Sve je počelo kada se jedan krojač Jacob Davis dosjetio da pantalone od denima ojača metalnim nitnama. On i Levi Strauss su ubrzo partnerski dobili patent upravo 20. maja 1853 godine.

U Hollywoodu je 1953. snimljen film The Wild One u kome je Marlon Brando igrao glavnu ulogu. I nosio je farmerke. Ubrzo je i James Dean postao planetarna zvezda u filmu Buntovnik bez razloga. Takođe u farmerkama.

U to vrijeme, ako ste bili tinejdžer u Americi, Evropi ili bilo gde na zapadu, hteli ste da budete Marlon Brando.

To je bilo dovoljno da farmerke počnu svoj pohod na svjet. Tokom šezdesetih nosila ih je srednja klasa u Americi i Evropi, baš kao i mladi, pogotovo studenti i borci za mir i ravnopravnost. Neki su nosili farmerke u znak solidarnosti sa radničkom klasom.

Farmerke, pre svih naravno Leviske, su bile jeftine, otporne i možda najvažnije od svega – izgledale su sve bolje što ih duže nosite.

Farmerke ili farmerice, kako su popularno nazvane, kod nas su se pojavile šezdesetih godina dvadesetog vijeka. Nosili su ih samo oni koji su imali rođake u inostranstvu. Farmerke su mogle još jedino da se kupe u “Komisionima” po značajno većoj cijeni. Najpoznatije marke pored Levis’a su bile “Lee” i “Super Rifle”.

Generacije mladih su bile zaluđene Levi’s odjevnim predmetima, a ta manija nije zaobišla ni naše prostore.

A onda, počinje histerija zvana Trst. Na tamošnjem Trgu Ponte Roso svakog vikenda bi nikla pijaca gde su dolazili Jugosloveni i kupovali farmerke. U Jugoslaviju je bilo dozvoljeno da se unesu samo dva para. Po nekim procenama u Trstu se godišnje prodavalo više od 3 miliona farmerki. Najveći deo je bio namjenjen Jugoslaviji.

Blue Jeans je tako obilježio čitavu jednu jugoslovensku generaciju.Čak su i neke pjesme tih godina spominjale taj najdraži odjevni predmet. Sjećamo se grupe “Neki to vole vruće” i njihovog hita iz 1986. “Jeans generacija” ili Danijela Popovića i pjesme “Daj obuci levisice” sa kojom je nastupao na Jugoviziji 1991. godine.

A onda, 1983. Varteks iz Varaždina je počeo da pravi Levi’s po licenci Levi Strauss & co. Proizvodnja je počela 1984. godine i mnogi se sećaju tih farmerki kao najboljih koje su imali.

Više se nije po “originalne” američke traperice trebalo ići po zagrebačkim komisionima ili u Trst, već su dobili prave levisice s markicom Made in Yugosavia

Levisice s tom markicom prodavane su diljem Europe, a u središnjici fabrike u San Franciscu proglašene su “najboljim i najkvalitetnijim Levisovim proizvodom”

Zanimljivo je da su farmerke u Jugoslaviji dugo viđene kao subverzivni dekadentni element sa zapada, pa su bile zabranjene u školama.

Nosile su se Leviske po sistemu peri – deri. Ne znamo kad su nam bile draže – kada ih tek kupimo ili onda kada od nošenja i pranja postanu “izlizane” i poderane do te mjere da je pitanje ukusa treba li ih uopšte dalje nositi i mogu li se nekako zakrpati.

Ali, nisu samo levis farmerke obilježile te 80-te u Jugoslaviji, tu su takođe bile i jednako popularne jeans jakne koje su neki zvali i džokerice. To je već bilo odjevanje sa stavom – jeans od glave do pete kojeg su kao obuća najčešće dopunjavale patike starke.

 

2018 =te OBELEZENO JE 145 GODINA OD PRVIH LEVI STRAUS FARMERKI '501'

Danas svi prave farmerke. Ali, pre 145 godina, Levi Strauss & Co. je napravio prve farmerke na svetu. Evo kako je sve počelo 1873 godine na zapadu Amerike kada je nastao kultni Levi’s 501.

Levi Strauss je rođen u Buttenheimu u Bavarskoj u porodici Hirscha Straussa i njegove druge žene Rebecce Haas Strauss. Levi je imao tri starija brata i tri starije sestre. Ubrzo Levi, njegova braća i sestre odlaze u New York. Tamo su držali prodavnicu “J. Strauss Brother & Co.”.

A onda je počela zlatna groznica u Kaliforniji. Levi odlazi u San Francisco 1853 godine sa mnogim drugima kako bi se obogatio, mada nije planirao da kopa zlato.  Otvorio je prodavnicu i bio predstavnik porodične firme iz New Yorka. Ubrzo je svoju firmu nazvao “Levi Strauss & Co.”.

Ubrzo, negde tokom 1872 godine dobija pismo od jednog od svojih kupaca, krojača po imenu Jacob Davis. Davis opisuje jedinstveni način za šivenje pantalona koji je otkrio. On je koristio metalne nitne kako bi ojačao posebno osetljiva mesta na pantalonama, kako bi trajale duže kopačima zlata ali i svima drugima.

Davis je hteo da patentira ideju i trebao mu je poslovni partner i finansijer. Levi je odmah prepoznao dobru ideju i dogovor je pao.

A onda, 20. maja 1873 godine, odnosno tačno pre 145 godina dobili su patent #139,121 i Levi’s 501 blue jeans je rođen.

Kako je Davis došao na ideju da napravi farmerke? Jednog dana, supruga lokalnog drvoseče je došla kod krojača i rekla da mu trebaju pantalone koje se neće pocepati. Pošto je malo razmišljao, Davis je sašio pantalone od denima koji je kupio u Levijevoj prodavnici a onda i isprobao metalne nitne koje je dodao na važne šafove, džepove i ispod dugmića. Brzo su njegove pantalone postale hit i shvatio je da mu hitno treba patent.

Prve Levi’s 501 su imale samo jedan džep pozadi, bile su dosta šire od današnjih modela a imale su i zašiveni kaiš kojim je mogao da se suzi struk. Osim toga, sve ostalo je bilo skoro pa isto kao i kod modernih farmerki, prepoznatljivi plavi denim, neuništivost i izgled koji postaje sve bolji što ih više nosite.

Drugi džep sa zadnje strane je dodat 1901. godine.

Farmerke su dugo ostale samo vrlo izdržljiva radna odeća. Ipak, vremenom je sve više ljudi počelo da ih nosi. Neki od američkih vojnika su tokom iskrcavanja u Normandiji pred kraj Drugog svetskog rata nosili farmerke kako bi ih podsećali na dom.

Njihovoj popularnosti sigurno je doprineo i Hollywood. Kauboji u westernima su ih naravno nosili. Baš kao i Marlon Brando u legendarnom filmu The Wild One iz 1953.  Posle toga, više niko nije mogao da zaustavi njihovu svetsku slavu. Pedesetih su farmerke počeli da nose umetnici i intelektualci. Šezdesetih su obeležile studentske pokrete za mir. Ubrzo, ceo svet je želeo farmerke.

Zanimljivo je da se naziv “jeans” odnosno farmerke, pojavio tek tokom šezdesetih. U početku su se zvale  “waist overalls”.

I pored velikog uspeha biznisa farmerkama Levi je nastavio sa svojim drugim poslovima i dobro mu je išlo. Postao je direktor Nevada Bak, osiguravajuće kompanije i San Francisco Gas and Electric Company. Ostao je upamćen kao jedan od najvećih filantropa tog vremena. Recimo 1897 godine Levi je pokrenuo 28 stipendija na Univerzitetu Berkeley. One postoje i danas. Levi je umro 1902 godine a posao je preuzeo njegov nećak. I danas, naslednici porodice vode kompaniju Levi Strauss & Co.

I za kraj, mora da vas zanima kako izgledaju najstarije sačuvane Levi’s farmerke?

Napravljene su 1873 godine a i danas izgledaju sjajno. Naravno, čuvaju se u Levi Strauss & Co arhivama a pronađene su u napuštenom rudniku pre nekoliko godina.

• Zašto uz Levi’s hlače stoje brojevi? 501® se koristi za označavanje traperica i određenog broja zakovica koje se nalaze na dva stražnja džepa koji su se među prvima pojavili upravo na ovim trapericama. Karakterizira ih i patentni zatvarač koji do tada nije postojao na odjeći. Postoji i model traperice 201, što je bila jeftinija verzija traperica koje su bile u prodaji samo nekoliko sezona.
• Dana 20. svibnja 1873., prve traperice na svijetu dobile su i metalni zatvarač. U čast tome, taj se dan u modnom svijetu svake godine obilježava kao “501 dan”.
• Krajem 2003. godine, zatvorila se i zadnja Levi’s- ova tvornica u SAD-u. Bilo je to u San Antoniju u kojem je tvornica proizvodila ove hlače punih 150 godina u Sjedinjenim Državama. Proizvodnja nekoliko viših, skupljih stilova traperica nastavljena je u SAD-u nekoliko godina kasnije. I dan danas, u proizvodnji originalnih Levisica sudjeluju potomci Levi Straussa.
• Levisice su prve hlače u povijesti koje su na struku imale kožnu oznaku marke Two Horse. Njezina je svrha bila pokazati snagu hlača i ojačati status začetnika patentirane odjeće sa zakovicama.
• Prvi par planetarno popularnih leviski 501 napravljen je još davne 1890 godine. Isprva su se počele praviti kao radna odijela i prodavale su se samo na zapadu SAD, gdje su ih kupovali kauboji, drvosječe i radnici na željeznici. U periodu između 50-tih i 80-tih leviske postaju popularne kod motociklista, rokera i hipija.

  Američka firma Levi Strauss & Co je bez sumnje na svjetsko tržište donijela najprepoznatljiviju jeans marku koja je ikada postojala. Generacije mladih su bile zaluđene Levi’s odjevnim predmetima, a ta manija nije zaobišla ni naše prostore.Prvi par planetarno popularnih leviski 501 napravljen je još davne 1890 godine. Isprva su se počele praviti kao radna odijela i prodavale su se samo na zapadu SAD, gdje su ih kupovali kauboji, drvosječe i radnici na željeznici. U periodu između 50-tih i 80-tih leviske postaju popularne kod motociklista, rokera i hipija.Farmerke ili farmerice, kako su popularno nazvane, kod nas su se pojavile šezdesetih godina dvadesetog vijeka. Nosili su ih samo oni koji su imali rođake u inostranstvu. Farmerke su mogle još jedino da se kupe u “Komisionima” po značajno većoj cijeni. Najpoznatije marke pored Levis’a su bile “Lee” i “Super Rifle”.Farmerke su izvjestan period vremena bile zabranjene za nošenje u školama kao “neprihvatljivo dekadentne za socijalističku omladinu”. Onaj ko bi u njima došao u školu bio bi vraćen kući da se presvuče odnosno “pristojno obuče”. U to vrijeme je dosta bio popularan jeans šverc u kome se obrtao veliki novac.Od 1983. Varteks iz Varaždina sklapa ugovor s kompanijom ‘Levi Strauss & co’ i 1984. počinje proizvoditi popularne ‘leviske’. Kažu da su u to vrijeme to bile najbolje i najkvalitetnije farmerke u Jugoslaviji koje su se proizvodile pod licencom. To je period u kojem model 501 ulazi u legendu.

  Levi’s jeans: Simbol jedne generacije i jednog vremena

  January 8, 2016 Moda, Zanimljivosti

  Američka firma Levi Strauss & Co je bez sumnje na svjetsko tržište donijela najprepoznatljiviju jeans marku koja je ikada postojala. Generacije mladih su bile zaluđene Levi’s odjevnim predmetima, a ta manija nije zaobišla ni naše prostore.

  

  

  Prvi par planetarno popularnih leviski 501 napravljen je još davne 1890 godine. Isprva su se počele praviti kao radna odijela i prodavale su se samo na zapadu SAD, gdje su ih kupovali kauboji, drvosječe i radnici na željeznici. U periodu između 50-tih i 80-tih leviske postaju popularne kod motociklista, rokera i hipija.

  
  

  Farmerke ili farmerice, kako su popularno nazvane, kod nas su se pojavile šezdesetih godina dvadesetog vijeka. Nosili su ih samo oni koji su imali rođake u inostranstvu. Farmerke su mogle još jedino da se kupe u “Komisionima” po značajno većoj cijeni. Najpoznatije marke pored Levis’a su bile “Lee” i “Super Rifle”.

  
  

  Farmerke su izvjestan period vremena bile zabranjene za nošenje u školama kao “neprihvatljivo dekadentne za socijalističku omladinu”. Onaj ko bi u njima došao u školu bio bi vraćen kući da se presvuče odnosno “pristojno obuče”. U to vrijeme je dosta bio popularan jeans šverc u kome se obrtao veliki novac.

  
  

  Od 1983. Varteks iz Varaždina sklapa ugovor s kompanijom ‘Levi Strauss & co’ i 1984. počinje proizvoditi popularne ‘leviske’. Kažu da su u to vrijeme to bile najbolje i najkvalitetnije farmerke u Jugoslaviji koje su se proizvodile pod licencom. To je period u kojem model 501 ulazi u legendu.

  
  

  Nosile su se Leviske po sistemu peri – deri. Ne znamo kad su nam bile draže – kada ih tek kupimo ili onda kada od nošenja i pranja postanu “izlizane” i poderane do te mjere da je pitanje ukusa treba li ih uopšte dalje nositi i mogu li se nekako zakrpati.

  Levi’s jeans: Simbol jedne generacije i jednog vremena

  January 8, 2016 Moda, Zanimljivosti

  Američka firma Levi Strauss & Co je bez sumnje na svjetsko tržište donijela najprepoznatljiviju jeans marku koja je ikada postojala. Generacije mladih su bile zaluđene Levi’s odjevnim predmetima, a ta manija nije zaobišla ni naše prostore.

  

  

  Prvi par planetarno popularnih leviski 501 napravljen je još davne 1890 godine. Isprva su se počele praviti kao radna odijela i prodavale su se samo na zapadu SAD, gdje su ih kupovali kauboji, drvosječe i radnici na željeznici. U periodu između 50-tih i 80-tih leviske postaju popularne kod motociklista, rokera i hipija.

  

  Farmerke ili farmerice, kako su popularno nazvane, kod nas su se pojavile šezdesetih godina dvadesetog vijeka. Nosili su ih samo oni koji su imali rođake u inostranstvu. Farmerke su mogle još jedino da se kupe u “Komisionima” po značajno većoj cijeni. Najpoznatije marke pored Levis’a su bile “Lee” i “Super Rifle”.

  

  Farmerke su izvjestan period vremena bile zabranjene za nošenje u školama kao “neprihvatljivo dekadentne za socijalističku omladinu”. Onaj ko bi u njima došao u školu bio bi vraćen kući da se presvuče odnosno “pristojno obuče”. U to vrijeme je dosta bio popularan jeans šverc u kome se obrtao veliki novac.

  
  

  Od 1983. Varteks iz Varaždina sklapa ugovor s kompanijom ‘Levi Strauss & co’ i 1984. počinje proizvoditi popularne ‘leviske’. Kažu da su u to vrijeme to bile najbolje i najkvalitetnije farmerke u Jugoslaviji koje su se proizvodile pod licencom. To je period u kojem model 501 ulazi u legendu.

  
  

  Nosile su se Leviske po sistemu peri – deri. Ne znamo kad su nam bile draže – kada ih tek kupimo ili onda kada od nošenja i pranja postanu “izlizane” i poderane do te mjere da je pitanje ukusa treba li ih uopšte dalje nositi i mogu li se nekako zakrpati.

  
  

  Ali, nisu samo levis farmerke obilježile te 80-te u Jugoslaviji, tu su takođe bile i jednako popularne jeans jakne koje su neki zvali i džokerice. To je već bilo odjevanje sa stavom – jeans od glave do pete kojeg su kao obuća najčešće dopunjavale patike starke.

  
  

  Jeans je oduvijek bio modni predmet, ali je takođe predstavljao i društveni stav. Izgradio je i označio čitavu jednu jugoslovensku generaciju koja je dobila pridjev “jeans”. Čak su i neke pjesme tih godina spominjale taj najdraži odjevni predmet. Sjećamo se grupe “Neki to vole vruće” i njihovog hita iz 1986. “Jeans generacija” ili Danijela Popovića i pjesme “Daj obuci levisice” sa kojom je nastupao na Jugoviziji 1991. godine.

  STA JE BILO TAKO MAGICNO U LEVISKAMA? STA NIJE? NEKO VREME ZABRANJENE NA BALKANU (KAO I ROK END ROL U VREME PRISLIJA) PREUDOBNE, SVIMA DOBRO STOJE I STRAJU VECNO. PRITOM IMAJU SVOJ STATUS. NISU SAMO ODEVNI PREDMET. ONE SU VISE I OD BRENDA. KAO STO ROKERI KAZU ZA SVOJU MUZIKU TO JE NACIN ZIVOTA. LEVISKE SU BILE JEDAN PREDIVAN NACIN ZIVOTA KOJI JE POSTOJAO 80-TIH GODINA PROSLOG VEKA NA OVIM PROSTORIMA. 

  DANASNJE FARMERKE IZ KOJIH I DALJE 'NE IZLAZIMO' SU BEZ DUSE, BEZ STATUTASA JEDNOSTAVNO POTROSNA ROBA KOJU ZURNO NAVLACIMO KAD NEGDE KRENEMO ( I PATIKE NARAVNO). I NIJE NAM BITNA MARKA NI KAVALITET ,SAMO DA SMO IH NASLI PO POVOLJNOJ CENI. ZA NJIHOVU KUPOVINU POTREBNO JE 5 MINUTA. ZA KUPOVINU LEVISKI DAVNE 75-TE TREBAO JE CEO VIKEND! DRUZENJE U VOZU DO TRSTA I NAZAD DANASNJE GENERACIJE NE MOGU NI DA ZAMISLE!