SARAJEVO, JERUSALIM I ISTANBUL

POST O PODELAMA. ALI NE ONAKO POLITICKO VERSKIM MADA NA NJIMA POCIVA VEC VISE KAO SKUP ZANIMLJIVOSTI O TRI NAJZANIMLJIVIJA GRADA NA SVETU.NE MOGU DA KAZEM KAKAV JE JERUSALIM JER GA NISAM POSETILA, SARAJEVO JE IZUZETNO, A INSTABUL SAM SAMO 'OKRZNULA' POGLEDOM NA MOJU VELIKU ZALOST.

Sarajevo spada u one gradove čiji je postanak vezan za dolazak Osmanlija, i čiji je razvitak uslovljen vekovnom osmanlijskom upravom. Gledan sa visine, grad nam se obraća svojim građevinama, baštama i ulicama koje su ispisane i nacrtane na padinama strmih bregova kao na stranicama napola otvorene knjige.Reč Sarajevo potiče od turske složenice ,,saray ovasi“ što znači dvor i polje oko dvora

Kao glavni grad Bosne i Hercegovine i njen najveći ekonomski, obrazovni i kulturni centar, Sarajevo predstavlja jedan od najzanimljivijih gradova u Evropi. Duh zapada i istoka. Čarobni grad u kojem ćete naučiti da malo zastanete, zaboravite na prebrzi tempo života, popijete i pojedete lagano, uživajući u kafi i sarajevskim ćevapima, pitama ispod sača, baklavama i drugim poslasticama koje život nudi. Hadži Šabanova kafana bila je prva sarajevska kafana otvorena pre skoro 500 godina. Bilo je to 1534. godine, što je čak 120 godina pre Londona i drugih evropskih gradova. BOSANSKA KAFA - narodu je poznatija kao turska bez obzira što tipični Bosanci piju mnogo više kafe nego Turci,  (popije se više kafe u Sarajevu, nego u Istanbulu). Kada gosti poruče “bosansku kafu“ znači da će dugo sedeti i razgovarati. BIH ima najvecu potrosnju kafe  po glavi stanovnika na svetu.

Ko bi rekao da će Sarajevo posle sukoba devedesetih biti jedini grad u Evropi koji će imati džamiju, crkvu, i to i katoličku i pravoslavnu, te sinagogu - sve na jednom mestu? Ove građevine se nalaze jedna do druge na svega desetak minuta udaljenosti.Sarajevska Begova džamija iz 16. veka poznata je iz mnogobrojnih razloga. Ona je jedna od najvećih, najvažnijih i jedna od najstarijih džamija. Ona se takođe može pohvaliti i time što je prva džamija u svetu koja je koristila struju. U ,,Zemaljskom muzeju“ u Sarajevu čuva se Hagada, jevrejski rukopisno-oslikani kodeks nastao u 14. veku na području severne Španije, koja je preživela inkviziciju i sve ratove. Posle rata 90-tih godina sarajevo nije vise ono isto jer je striktno podeljeno na muslimanski i nemuslimanski deo, kao sto je i cela bih podeljena na tri verske zajednice, pravoslavnu, katolicku i muslimansku. Velika steta naneta evropskom Jerusalimu kako drugacije nazivaju Sarajevo. Veoma sam tuzna zbog toga jer vera i politika ne smeju da uticu na delenje ljudi. Ljudi su svi isti ma oje vere bili. Takvim podelama najvecu stetu zapravo je podneo sam grad Sarajevo jer mu je uzeta njegova sirok multikulturalna dusa. Ne kazem i dalje je na Bas Carsiji, Ilidzi i na mostovima prelepe Miljacke najlepse na svetu. Sevdas niko nije mogao oteti ili unistitti. A sevdah je dusa.

 

 Jerusalim je glavni grad Izraela i sveto mesto tri glavne religije: hrišćanstva, judaizma i islama. U ovom gradu  je Isus mučen, razapet i vaskrsao i tu možete proći ulicom kojom je On vođen na pogubljenje.

U starom gradu su: Isusov stradalni put, Golgota, Crkva Hristovog Vaznesenja, Isusov grob, Zid plača i mnogo toga što se ne može opisati već se mora otputovati tamo i videti.

Tako se unutar Starog grada može pored ostalog videti još i Kupola na steni, džamija Al Aksa koja je jedna od najpoznatijih muslimanskih svetinja.Nezamislivo je šetati ulicama Jerusalima a ne prošetati se u Starom gradu ulicom Jaffo. Svaki korak u ovoj ulici, kao uostalom i u celom Jerusalimu, predstavlja hodanje kroz istoriju. Jaffa ulica je dosta široka a završava se na trgu preko kojeg prelazi novi most koji je delo španskog arhitekte Kalatrave.

U stari grad se ulazi kroz Lavlju kapiju prema čuvenoj ulici Via Dolores ili “Putu bola” u kojoj su označena mesta na kojima je Isus padao noseći krst.

Tih mesta ima ukupno četrnaest ali su poslednja četiri unutar Crkve Hristovog Vaskrsenja ili kako je još zovu Crkva Svetog Groba koja se nalazi na brdu Golgota gde je Isus razapet. Na Golgoti se može videti rupa u kamenu u kojoj je bio pričvršćen krst sa razapetim Isusovim telom.

 Stari grad je okružen impozantnim zidinama koje potiču iz osmanskog perioda, a kada se uđe u jevrejsku četvrt starog grada put vodi do jevrejske svetinje – Zida plača koji je zapravo zapadni zid Jerusalimskog hrama.

Zid plača je najposećenije mesto u Izraelu a na koje dolaze Jevreji iz celog sveta da se mole i da u pukotine zida na hartiji ostavljaju poruke.

Muslimanska porodica koja je spasila Jevreje od genocida, kasnije je bila spašena od strane države Izraela tokom rata u Bosni.

Ukoliko posjetite Izrael, nemojte se iznenaditi da vidite sladoled sa ukusom humusa.

Postoji posebna vrsta osjećanja koje neki ljudi dobiju pri posjeti Jerusalima, poznatija kao jerusalimski sindrom. Evo i primjera koji detaljnije objašnjava ovo stanje. Dakle, potpuno zdrav Njemac, zaputio se put Jerusalima radi proučavanja istorije i religije. Ubrzo po dolasku, počeo je da nosi togu, da na ulicama naglas citira djelove iz Biblije i da se predstavlja kao mesija. Svi ljekari koji su ga pregledali i koji su čuli za ovaj slučaj nisu imali utemeljeno objašnjenje za ovo stanje. Takođe od ovog sindroma oboli oko 40-ak ljudi svake godine od svih onih koji posjete ovaj grad.Ovo je jedina zemlja na svijetu gdje je vojni rok za žene obavezan. I ne samo to! On traje pune dvije godine.vake godine, više od 1000 pisama stigne u Jerusalim, adresiranih na “Boga“.

Prvi ikada napravljen antivirus za računar, napravili su Izraelci 1979. godine.U ovoj zemlji, napravljen je prvi USB.

Da li ste znali da, 85% pitke vode pripada Jevrejima, a preostalih 15% Palestincima? Na primjer, u Hebronu, 85% pitke vode dijeli se na 400 izraelskim doseljenika, a preostalih 15% se dijeli na 120.000 Palestinaca?

Regeneracija srčanog tkiva je moguća u Sjedinjenim Američkim Državama, zahvaljujući istraživanju o matičnim ćelijama, od strane izraelskih specijalista.

Tel Aviv je poznat kao gej grad istoka.

Da li ste znali da nejevreji ne mogu kupiti ili zakupiti zemlju u Izraelu? Jevreju iz bilo koje države u svijetu zagarantovano je izraelsko državljanstvo, dok su Palestinci, koji u toj regiji žive vijekovima, danas žive u izolaciji i okupaciji. Ova zemlja ima najviše prevedenih knjiga sa drugih jezika u svijetu. Ovo je isto tako i jedina zemlja na svijetu koja je oživjela mrtav jezik i koristi ga oficijelni sada.

Isto tako, svi Palestini dobijaju lične karte u boji, kako bih ih razlikovali od Jevreja.

Nezamislivo je otputovati u Jerusalimu a ne obići “Shuk” –tržnice koje vrve od ljudi. Ove tržnice su prepune šarenih štandova, ukusne hrane, voća, povrća robe i povrh svega dobre atmosfere.

U  okviru njih su mnogobrojni mali kafići i autentični restorani koji neodoljivo mame ukusnim specijalitetima. Eto poveznice sa Bas carsijom. Jos jedan dokaz tome da su svi ljudi na svetu isti, ali ih politika i vera stalno dele i uvlace u besmislene ratove.

Istanbul

Istanbul je bio glavni grad nekih od najjačih i najvećih carstava tokom svog vremena, od Rimskog carstva, Vizantijskog carstva i Otomanske imperije. Istanbul je stariji nego što mislite. Neolitski artefakti, koje su arheolozi otkrili poslednjih godina, ukazuju na to da je područje Istanbula naseljeno više od 8.000 godina. Kada je veliki rimski car Konstantin od Istanbula stvorio prestonicu Istočnog rimskog carstva (330. godine nove ere), odlučio je da ga, baš kao i Rim, izgradi na sedam brda. Grad je takođe dobio ime po caru – Konstantinopolj (Grad Konstantin). Grad je za vreme Osmanlija preimenovan u Istanbul, ali ga mnogi još uvek zovu Konstantinopolj ili Carigrad. Istanbul je stecište različitih kultura – a samim tim i nekoliko religija. Danas su zvanično 99% stanovništva grada muslimani, međutim, to nije bio slučaj u skorijoj prošlosti. U doba Otomanskog carstva u gradu je vladala velika raznolikost religije i etničke pripadnosti. Na primer, prema popisu iz 1914. godine, čak 35% stanovništva Istanbula bilo je religija koje nisu islam: to su uglavnom bili grčki i jermenski pravoslavni hrišćani i Jevreji.Kao i u svakoj islamskoj zemlji, pet puta dnevno možete širom grada čuti pozive za molitvu sa minareta i često možete posmatrati ljude kako se mole na ulicama ili na drugim javnim mestima.Kula Galata izgrađena je 1348. godine, a prvobitno ime ove gradjevine bilo je Hristova kula. Ona se koristila za smeštaj ratnih zarobljenika. Sada se sa nje pruža pogled na grad od 360°.  Tu je jedinstvena podela na kontinente - Istanbul je jedini grad na svetu koji se nalazi na dva kontinenta, grad koji spaja Aziju i Evropu. 

A sada da se vratimo na pricu o carsijama. U Istanbulu nalazi se Kapali carsija koja po svojoj velicini i bljestanju zlata nadilazi sve carsije na svetu. A opet ima onu dusu Bas carsije i onaj trgovinski duh sitnih zanatlija jerusalimske carsije.Na Kapali carsiji cenkanje je obavezno. Kako iskonsko, staro, predivno.Veza izmedju trgovca i  kupca  -  igra zivaca, nadmudrivanje - oci u oci! I niko se posle ne pokaje cak i ako je pogresio jer tu je bitna samo igra. Na bezdusnim berzama danas nadmudrivanje i igra zivaca bitne su samo da se ostvari sto veci profit, a svaki gubitak opasan je po zivot i to bukvalno.

TAJ  DUH CENKANJA, MIRNOG I SPOKOJNOG ZIVOTA KOJI JE NEKAD POSTOJAO MOZETE NACI SAMO U TIM CARSIJAMA BILO GDE NA SVETU. NAJVISE U OVE TRI POMENUTE. I NEMA VEZE KAKO SE ZOVU .PREPOZNACETE IH SIGURNO PO TOME STO CETE SE SAMO  TAMO OSETITI PRIJATNO I OPUSTENO,